Maria Suphi

Rusya’da 1905 ve 1917 Devrimlerine katılmış enternasyonalist komünist Bolşevik kadın devrimci. TKP kayıtlarında ismi “Meryem” olarak geçirilmiş olan Maria, TKP kurucularından ve ilk Merkez Komite Başkanı Mustafa Suphi yoldaşla Bakü’de tanıştıktan sonra TKP’ye katılmış ve 1921 Ocak ayında Mustafa Suphi ve 14 yoldaşıyla birlikte Kars’tan Türkiye’ye giriş yapmıştı. Bu 16 komünist, Trabzon’a kadar Kemalist rejim tarafından kışkırtılmış halk tarafından protesto ve provokasyonlara maruz kalmışlardı. Maria ise bu provokasyonlara ek olarak tacize de uğramıştı yol boyunca.

28-29 Ocak 1921 gecesi Yahya Kemal ve beraberindekiler tarafından bir motora bindirildiler. Bu bir ölüm yolculuğuydu. Karadeniz açıklarında Mustafa Suphi ve 14 yoldaşı dövülerek, silah dipçileriyle katledilerek denize atıldılar. Maria Suphi burada katledilmedi ancak yoldaşlarının linç edilerek katledilmelerine maruz kalarak ve iki yıl sonraki ölümüne kadar sürecek işkence ve tecavüzlerle daha büyük bir cezaya çarptırılmıştı.

Motordan zorla indirilerek Trabzon’a getirilen Maria, Çömlekçi Mahallesi’nde bir eve kapatılarak “ganimet” olarak Yahya Kaptan’a verildi. Maria’nın bundan sonrasındaki yaşamı için çeşitli kaynaklarda çeşitli bilgiler yer almakla birlikte, neticede bu yaşamın işkence, tecrit ve tecavüzle dolu olduğunu ve Maria’nın hiçbir zaman umudunu yitirmeden direndiği bilgisine sahibiz.

Maria Suphi, kadınların uğradığı “sessizlik suikasti”ne dair ülkemiz topraklarındaki en önemli ve çarpıcı örnektir.

Maria’nın bu süre içinde direndiği ve kaçmak için çeşitli yollara aradığı anlaşılmaktadır. Bir süre sonra, Kâhya tarafından Rizelilere “hediye” edilen Maria bir oturak âlemi sırasında katledilmiştir. Kesin ölüm tarihi hakkında bir bilgi bulunmamaktadır.

Önceki İçerikFriedrich Engels
Sonraki İçerikMustafa Suphi